بیماریزایی نسبی 131 جدایه Rhizoctonia solani در شرایط درون شیشه و گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. از مجموع جدایه ها، 44 جدایه متعلق به گروه آناستوموزی دو، 58 جدایه متعلق به گروه آناستوموزی چهار و 29 جدایه باقیمانده به عنوان گروه آناستوموزی نامشخص طبقه بندی شدند. جهت انجام آزمایش درون شیشه ای، بذرهای جوانه زده چغندرقند (رگه حساس 261) پیرامون پرگنه در حال رشد قارچ در محیط WA قرار گرفت. شدت بیماری گیاهچه ها با مقیاس 4-0 به فواصل سه، پنج و هفت روز بعد از مایه زنی یادداشت برداری شد. تجزیه میانگین سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری (Area Under Disease Progress Curve)، جدایه های AG-4 را در 26 گروه، جدایه های AG-2 را در 17 گروه وجدایه های با گروه آناستوموزی نامشخص را در 11 گروه دسته بندی کرد. گروه بندی حاصل از یادداشت برداری دوم (پنج روز بعد از مایه زنی) بیشترین همبستگی (92%) را با AUDPC نشان داد. بیماریزایی جدایه های نماینده حاصل از گروه بندی خوشه ای گروههای آناستوموزی مشخص (AG-2, AG-4) و نامشخص، در شرایط درون شیشه ای با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج نشان داد که جدایه Rh124(AG-4) جمع آوری شده از کرمانشاه بیماریزاترین جدایه و Rh157 (AG-4) جمع آوری شده از خراسان ضعیف ترین آنها بود. در آزمایشهای تکمیلی، بیماریزایی جدایه های منتخب از هر دو گروه آناستوموزی دو و چهار (بیماری زاترین و ضعیف ترین جدایه ها بر مبنای نتایج حاصل از آزمایش های درون شیشه ای) در مرحله گیاهچه ای و گیاه بالغ در شرایط گلخانه مطالعه شد. نتایج ضمن تایید وجود اختلاف در قدرت بیماریزایی آنها، مشخص کرد که دامنه تغییرات بیماریزایی در جدایه های AG-4 بیشتر از جدایه های AG-2 می باشد و جدایه Rh157 (AG-4) روی گیاهچه ها و گیاهان بالغ مجددا به عنوان ضعیف ترین جدایه از نظر بیماریزایی تشخیص داده شد. جدایه های AG-2 در مایه زنی روی گیاهان بالغ بیماریزایی بیشتری از جدایه های AG-4 داشتند. در بخش دیگری از این تحقیق، مخلوطی از جدایه ها روی گیاهان بالغ مایه زنی شد. برای این کار، چهار تیمار در نظر گرفته شد. مخلوطی از چهار جدایه با قدرت بیماریزایی بالا و مخلوط دیگری از چهار جدایه با قدرت بیماریزایی پایین از گروه آناستوموزی AG-4 به عنوان تیمارهای اول و دوم به کار برده شدند. مشابه این برای جدایه های AG-2 به عنوان تیمارهای سوم و چهارم استفاده شد. نتایج نشان داد که جدایه های بسیار بیماریزا متعلق به AG-4 اختلاف معنی داری از نظر بیماریزایی با جدایه های AG-2 ندارند. تعامل چهار جدایه با قدرت بیماریزایی مختلف از AG-4 و AG-2 با شش ژنوتیپ چغندرقند دارای سطوح مختلف مقاومت، در شرایط درون شیشه ای مشخص کرد که استفاده از جدایه های AG-2، ژنوتیپهای چغندرقند با درجه متفاوت مقاومت را نسبت به AG-4 بهتر از هم تفکیک می نمایند.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

پنجاه جدایه تک اسپور Magnaporthe grisea، عامل بیماری بلاست برنج متعلق به شش گروه انگشت نگاری DNA که از روی یازده رقم در چهارده شهرستان استان گیلان طی سالهای 78-1376 جمع آوری شده بودند، از نظر بیماریزایی روی گروههای مختلفی از ارقام برنج مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. در مجموع 26 رقم و لاین شامل گروه ارقام افتراقی استاندارد بین المللی، رقم CO39 همراه پنج لاین همسان تقریبی (Near isogenic lines) ایجاد شده در زمینه ژنتیکی رقم CO39 و دوازده رقم ایرانی در این آزمایش بکار رفتند. براساس واکنش هشت رقم افتراقی بین المللی، شش نژاد بین المللی از گروههای نژادی IC, IA و IF شناسایی شدند. در بین آنها، سه نژاد IC-29, IC-26 و IF-1 برای اولین بار در ایران شناسایی شد، دو نژاد IC-25 و IA-89 نژادهای غالب در گیلان بودند. در این مطالعه توانایی گروه لاینهای افتراقی در تمایز نژادها، در مقایسه با ارقام افتراقی بین المللی مورد ارزیابی قرار گرفت. این لاینها پنجاه جدایه آزمایش شده را فقط در دو نژاد مختلف قرار دادند. براساس واکنش ارقام ایرانی، جدایه های گروهبندی شده در شش نژاد بین المللی (براساس واکنش ارقام افتراقی بین المللی) در هفت فرم بیماریزایی قرار گرفتند. همچنین وقتی مجموع 26 رقم و لاین بکار رفته در این آزمایش، به عنوان یک گروه میزبان افتراقی برای تفکیک نژادها بکار رفتند، پنجاه جدایه فوق به سیزده فرم بیماریزایی تفکیک شدند. براساس نتایج بدست آمده بکارگیری سیستم تعیین نژاد بین المللی نتوانست طیف بیماریزایی جدایه ها را به خوبی بیان کند، چون وقتی ارقام ایرانی بر تعداد ارقام افتراقی افزوده شدند، نژادهای بین المللی شناسایی شده بیشتر تفکیک شدند و تعداد آنها به سیزده فرم بیماریزایی رسید. در بین ارقام ایرانی بکار رفته در این آزمایش، ارقام محلی بینام، حسن سرایی، علی کاظمی و دمسیاه بطور کامل در مقابل تمام جدایه ها سازگار بودند، در حالیکه ارقام سنگ طارم (رقم محلی)، خزر و نعمت (دو رقم اصلاح شده) در مقابل تمام جدایه های آزمایش شده ناسازگار تشخیص داده شدند. لذا فراوانی فنوتیپ های بیماریزایی روی ارقام ایرانی آزمایش شده، بین صفر (0.0) تا یک (1.0) متغیر بود. رقم سنگ طارم به عنوان یک رقم اصلاح نشده و محلی در مقابل تمام جدایه ها ناسازگار بوده، بطوریکه فراوانی فنوتیپ بیماریزایی برای این رقم صفر بود. در نتیجه، با توجه به مقاوم بودن این رقم در مقابل اغلب نژادهای آزمایش شده در گیلان، برای برنامه های اصلاحی جهت تولید ارقام مقاوم می توان از آن به عنوان یک والد مناسب استفاده نمود.

شصت جدایه Macrophomina phaseolina عامل پوسیدگی زغالی از مناطق مختلف ایران جدا شده از گیاهان طالبی، خربزه، سویا، خیار، رزماری و کنجد مورد استفاده قرار گرفت. خصوصیات فنوتیپی آنها روی PDA در دمای 35 درجه سلسیوس مقایسه شد. ظاهر پرگنه، رشد، میزان تولید سختینه و همچنین ارتباط بین رشد در دمای 35 درجه سلسیوس و اندازه سختینه تعیین گردید و در مطالعات گلخانه ای سختینه فنوتیپ های مختلف تولید و با خاک مخلوط گردید و با استفاده از گیاهچه های سویا و طالبی بیماری زایی جدایه ها تعیین شد. میزان کلونیزاسیون ریشه ها پس از هشت هفته با کشت قطعات ریشه روی PDA محاسبه گردید. تمام تیمارها در یک طرح بلوک های تصادفی در گلخانه با دمای 28-35 درجه سلسیوس انجام گردید و با استفاده از نرم افزار SPSS آنالیز صورت گرفت. جدایه ها در چهار گروه شامل پنبه ای با سختینه زیاد، پنبه ای با سختینه کم، تقریبا و کاملا تخت تقسیم گردید. جدایه های پنبه ای با سختینه کم قادر به کلونیزه کردن ریشه های سویا و طالبی نبودند ولی اختلاف معنی داری بین سایر فنوتیپ ها در کلونیزه کردن گیاهان فوق دیده نشد. اصل مقاله به صورت متن کامل انگلیسی، در بخش انگیسی قابل رویت است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

استان گیلان یکی از معدود رویشگاههای طبیعی درختان شاه بلوط در ایران است و حفظ این ذخیره ژنتیکی، دارای اهمیت بسزایی می باشد. روی درختان شاه بلوط مناطق جنگلی شفت، رضوانشهر و لاهیجان (استان گیلان)، خشکیدگی شاخه و زوال درختان شاه بلوط مشاهده شد. پس از نمونه برداری های متعدد و انجام بررسی های مورفولوژیک و بیماری زایی، گونهCryphonectria parasitica  به عنوان عامل بیماری سوختگی درختان شاه بلوط، شناسایی گردید. از میان 120 جدایه به دست آمده، 15 جدایه از قارچ C. parasitica، که نشانه هایی از احتمال آلودگی به ویروس های قارچی در برخی از آنها دیده می شد، از لحاظ خصوصیات پرگنه، تولید آنزیم لاکاز، توانایی پوساندن میوه سیب، بیماری زایی روی سرشاخه های بریده و پاجوش های طبیعی، مورد بررسی بیشتر قرار گرفتند. جدایه های مورد بررسی از نظر خصوصیات فوق تفاوتهایی را با هم نشان دادند. میزان رشد خطی پرگنه در جدایه های مختلف روی محیط PDAmt در دمای 25oC و تاریکی پس از 7 روز 30-87 میلی متر بود. رنگ پرگنه روی محیط PDAmt از زرد مایل به نارنجی، نارنجی مایل به قهوه ای تا سفید متفاوت بود. میزان تولید آنزیم لاکاز و واکنش جدایه های مختلف در دمای 22oC و تاریکی پس از 7 روز روی محیط TAM متفاوت بود. آزمون های قدرت بیماری زایی جدایه ها روی میوه سیب، سرشاخه های بریده و پاجوش های شاه بلوط در شرایط آزمایشگاه و طبیعت تفاوتهای معنی داری برای برخی جدایه ها نشان دادند. بر اساس نتایج حاصل از بررسی های مورفولوژیکی و آزمون های بیماری زایی، سه جدایه در زمره جدایه های کم آزار (هیپوویرولانت) قرار گرفتند. این اولین گزارش از احتمال وجود جدایه های کم آزار این قارچ از ایران است که می توانند به منظور مهار بیولوژیک برای این بیماری در استان گیلان مورد توجه قرار گیرند.

قارچ Fusarium culmorum یکی از عوامل اصلی بیماری پوسیدگی طوقه و ریشه گندم می باشد. در این تحقیق تنوع ژنتیکی و اختلاف بیماریزایی 49 جدایه F. culmorum که از طوقه و ریشه گندم مزارع سه بخش ورامین جمع آوری شده بود، با استفاده از هشت جفت آغازگر ریزماهواره ای تک ژنگاه انجام و شاخص چند شکلی ژنگاهی با داده های SSR محاسبه شد. آزمون قدرت تهاجمی روی رقم حساس گندم بولانی در شرایط گلخانه ای مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج آنالیز داده ها نشان داد که تمامی ژنگاه های ریز ماهواره ای دارای چند شکلی بوده و دارای2 تا 6 آلل با میانگین 3.75 آلل برای هر ژنگاه بودند. تجزیه خوشه ای داده های SSR، 49 ژنوتیپ مختلف را در پنج گروه تقسیم بندی کرد و شاخص چند شکلی ژنگاهی 44 چندشکلی ژنگاه را در بین 49 جدایه مشخص کرد. در کل سطح بالای تنوع ژنتیکی (0.528) در تمام جدایه های F. culmorum مشاهده شد و جدایه های بخش ورامین تشابه ژنتیکی کمتری نسبت به جدایه های بخش های جوادآباد و پیشوا داشتند. تفاوت بیماریزایی بین جدایه ها معنی دار و جدایه های بخش ورامین از لحاظ بیماریزایی نسبت به جدایه های دو بخش دیگر از قدرت بیماریزایی بیشتری برخوردار بودند. ارتباط معنی داری بین تنوع ژنتیکی و شدت بیماریزایی جدایه ها مشاهده نگردید. تمایز تنوع ژنتیکی و بیماری زایی جدایه های بخش ورامین از دیگر بخش های شهرستان ورامین، احتمال وقوع ژنوتیپ های جدید با بیماریزایی بیشتر را در این بخش تقویت می کند.

بیماری زنگ قهوه ای (برگی) گندم که توسط قارچ Puccinia triticina Eriksson به وجود می آید، یکی از بیماری های مهم گندم است که در بسیاری از مناطق گندم کاری ایران با شدت های مختلف دیده می شود. در طی سال های 1386 و 1387 نمونه های برگی آلوده به این بیماری از مناطق مختلف کشور جمع آوری شد. در مجموع پاتوتایپ 51 جدایه با فرمول بیماری زایی / غیربیماری زایی تعیین شد. در برخی از مناطق فنوتیپ های بیماری زایی مشابهTKTT ، PKTT، PJTT، PHRR، PKRT، PHRT، PGTT و TCTT مشاهده گردید و بقیه جدایه ها دارای فنوتیپ بیماری زایی منحصر به فرد بودند. از میان جدایه های سال 1386، جدایه های مریوان I و اهواز II دارای بیشترین قدرت (توان) بیماری زایی و جدایه گرگان II دارای کمترین قدرت بیماری زایی بود. از میان جدایه های جمع آوری شده در سال 1387 بیشترین قدرت بیماری زایی مربوط به جدایه های بروجرد I و اردبیل I و کمترین توان بیماری زایی مربوط به جدایه اهواز II بود. در سال 1386 برای ژن های Lr9، Lr25 و Lr28 و در سال 1387 برای ژن هایLr9 ، Lr19، Lr25 و Lr28 بیماری زایی دیده نشد. بر اساس دندروگرام ترسیم شده و با در نظر گرفتن خط برش در سطح 0.76، در سال 1386، جدایه های مورد بررسی در هشت گروه و در سال 1387، در شش گروه متمایز قرار گرفتند.